FIDIC ve EFCA’dan İnşaat Hukuku ve Sözleşmelerde Yeni Dönem: EGAC İlk Toplantısını Lüksemburg’da Gerçekleştirdi
Avrupa Mühendislik Danışmanlık Dernekleri Federasyonu (EFCA) ile Uluslararası Mühendislik Danışmanları Federasyonu (FIDIC), 14 Mayıs 2025’te Lüksemburg’da Avrupa Küresel Eylem Komitesi’nin (EGAC) ilk toplantısını gerçekleştirdi. Geçtiğimiz yıl imzalanan iş birliği anlaşmasıyla kurulan komite, inşaat sektöründe hukuki uyum, sözleşme modelleri ve mesleki standartların geliştirilmesini hedefliyor. Toplantıda sürdürülebilir tedarik uygulamaları, iş birliğine dayalı sözleşme modelleri, dirençli altyapı yatırımları ve tasarım süreçlerinde yapay zekâ kullanımı gibi başlıklar ele alındı. EGAC, bu konularda ortak eylem planları oluşturarak Avrupa ve küresel düzeyde inşaat hukukuna yön vermeyi amaçlıyor.
İnşaat Sektöründe Ters Yönlü Seyir: Maliyet Artıyor, Ciro Düşüyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Mart 2025 verilerine göre, inşaat maliyet endeksinde Mayıs-Haziran 2024 tarihinden itibaren devam eden aşağı yönlü eğilim korundu ve 2025 Mart ayında maliyet endeksi bir önceki aya göre %1,53 artış göstererek bir önceki yılın aynı ayına göre %23,23 arttı. Bunun karşısında sektörün gelir ayağını yansıtan inşaat ciro endeksi, diğer sektörlerin aksi yönünde, 2025 Mart ayında bir önceki aya göre %4,6 azalma göstererek ve yıllık bazda artış yavaşlayarak %26,3 seviyesine geldi. İnşaat sektöründe maliyetlerin artması, özellikle malzeme ve işçilik fiyatlarındaki yükselişle ilişkilendirilirken; cirodaki düşüş, faiz politikalarının etkisini gösterdiği talep daralması, proje teslimatlarındaki gecikmeler ve finansman zorlukları gibi faktörler ile açıklanıyor.
Yargıtay, Yükleniciye Cezai Şart Uygulanması ve İş Sahibine Nama İfa Yetkisi Verilebilmesi İçin İş Sahibinin Kusursuz Olması Gerektiğine Hükmetti
Yargıtay, davacı iş sahibinin taraflar arasındaki eser sözleşmesine dayanarak cezai şart ve nama ifa yetkisi talep ettiği uyuşmazlıkta, iş sahibinin yükleniciye eksik ödeme yaparak sözleşmede öngörülen edimlerini tam ve zamanında yerine getirmediğini tespit etmiştir. Eksik ifa nedeniyle işin gecikmesinde davacı iş sahibinin de kusurlu olduğu kabul edilmiş; bu durumda, yalnızca yüklenicinin kusuruna dayalı olarak talep edilebilecek olan gecikme cezasının istenemeyeceğine hükmedilmiştir. Zira ifaya ekli ceza niteliğindeki gecikme cezası, ancak yüklenicinin tamamen kusurlu, iş sahibinin ise kusursuz olduğu hâllerde talep edilebilir. Aynı şekilde, davacının nama ifa talebi de Türk Borçlar Kanunu’nun 113. maddesi gereğince ancak kusursuzluk şartının sağlanması hâlinde mümkün olup, somut olayda bu koşul oluşmadığından iş sahibine üçüncü kişiye tamamlattırma (nama ifa) yetkisi verilmesi de hukuken mümkün değildir. Davacı iş sahibi, kendi ödeme yükümlülüğünü ihlal etmiş olduğundan hem gecikme cezası hem de nama ifa yetkisi verilmesi talebinde bulunma hakkını kaybetmiştir. Bu gerekçelerle, Yargıtay her iki talebin de reddi gerektiğine kanaat getirerek ilk derece ve istinaf mahkemesi kararlarını bozmuştur.
