Paris Yüksek Mahkemesi, Kırım Savaşı ile İlgili Olarak Rusya Aleyhine Verilen Uluslararası Yatırım Tahkimi Kararını Onadı
Paris Yüksek Mahkemesi, Daimî Tahkim Divanı (“Permanent Court of Arbitration”, “PCA”) tarafından verilen ve Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesi sonucunda Ukraynalı bir banka olan Oschadbank’ın uğradığı zararın Rusya tarafından tazmin edilmesini öngören uluslararası yatırım tahkimi kararını onadı. Karara göre, Ukraynalı yatırımcı Rusya’dan 1,1 milyar ABD doları ve faiz almaya hak kazanmıştır.
Oschadbank, Kırım’da yatırımları olan bir devlet bankasıdır. Kırım’ın ilhakından olumsuz etkilenen diğer yatırımcılar gibi Oschadbank da 2016 yılında Rusya’ya karşı yatırım anlaşması tahkimi başlatmıştı. Oschadbank, diğer İkili Yatırım Anlaşması (“Bilateral Investment Treaty”, “BIT”) iddialarının yanı sıra, varlıklarının Rusya tarafından hukuka aykırı bir şekilde kamulaştırıldığını iddia etmişti. Hakem heyeti 2018 yılında yatırımcı lehine karar vermiştir.
Daha sonra Rusya, kararın iptali için Paris İstinaf Mahkemesi’ne başvurdu. Rusya, Oschadbank’ın yatırımlarının 1991 yılında yapıldığını, oysa Ukrayna-Rusya BIT’sinin 1 Ocak 1992 tarihinden itibaren yapılan yatırımları koruduğunu ileri sürmüştür. İstinaf Mahkemesi Rusya’nın başvurusunu kabul etmiş ve hakem heyetinin yetkisiz olduğuna hükmetmiştir. Buna göre, İstinaf Mahkemesi kararı iptal etmiştir.
Paris Yüksek Mahkemesi, 7 Aralık 2022 tarihinde verdiği kararında, İstinaf Mahkemesi’nin kararını bozarak Ukraynalı yatırımcının lehine karar vermiştir. Yüksek Mahkeme, davanın esasıyla ilgili olduğu için bu konuyu incelemenin mahkemenin yetkisi dahilinde olmadığına hükmetmiştir. Bu kararla birlikte, Ukraynalı yatırımcılar, Kırım savaşıyla ilgili taleplerine ilişkin kamuya açık olan bütün uluslararası yatırım tahkim davalarında tazmin edilmiştir.
Yargıtay Bileşik Faiz Talebini Kabul Eden Hakem Kararlarının Kamu Düzenine Aykırılık Teşkil Etmeyeceğine Karar Verdi
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 16 Haziran 2022 tarihli ve 2020/7985 sayılı kararı ile tahkim kararının tenfizi talebinin kabulüne ilişkin verilen ilk derece ve istinaf mahkemesi kararlarını onadı.
İlk derece mahkemesi, kararında tahkim kararının tenfizi talebini kabul etmişti. Söz konusu kararda ilk derece mahkemesi (a) navlun sözleşmesindeki tahkim şartına atıf yapılarak akdedilen tahkim anlaşmasının geçerli olduğunu, (b) hakem atamasına yönelik itirazların tahkim yargılamasında ileri sürülmemesi nedeniyle davalının tenfiz davasında yaptığı bu yöndeki itirazlarının tenfize engel olamayacağını ve (c) hakem kararında bileşik faize hükmedilmesinin kamu düzenine aykırılık oluşturmadığını tespit etti.
Bunu takiben Bölge Adliye Mahkemesi davalının istinaf istemini reddetti. Son olarak Yargıtay ise bu iki kararı onayarak, atıf yoluyla yapılan tahkim anlaşmalarının geçerli olduğu konusundaki içtihadını güçlendirdi. Bunun yanı sıra Yargıtay, hakem atamasına yönelik itirazların tahkim yargılamasında ileri sürülmesi gerektiğine ve bileşik faiz talebini kabul eden hakem kararlarının kamu düzenine aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle tenfizinin reddedilemeyeceğine karar verdi.
Aralık Ayında Türk Tahkim Dünyasında Neler Yaşandı?
Eskişehir Barosu ve İstanbul Tahkim Merkezi iş birliğiyle düzenlenen Eskişehir Arabuluculuk ve Tahkim Paneli 22 Aralık 2022’de gerçekleştirildi. Doç. Dr. Mesut Aygün’ün moderatörlüğünü yaptığı oturumda Dr. Onur Yüksel “Uyuşmazlıkların Arabuluculukta Çözümü” isimli sunumunu gerçekleştirirken Av. Yasin Ekmen “Neden Tahkim: Tahkimin Sunduğu Avantajlar” başlıklı bir konuşma yaptı. Dr. Öğr. Üyesi Burcu İrge Erdoğan ise “Tahkim Anlaşmasının Hazırlanması ve Önemi” konusunu katılımcılara aktardı.
